Τι είναι άσθμα;
Είναι πάθηση που προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια). Οφείλεται σε φλεγμονή και στένωση των βρόγχων των πνευμόνων. Οι εξάρσεις άσθματος μπορεί να είναι πολύ σοβαρές με έντονη δύσπνοια. Το άσθμα έχει ένα βαθμό κληρονομικότητας. Παιδιά με έναν ασθματικό γονέα έχουν 2.5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αποκτήσουν άσθμα ενώ εάν και οι δύο γονείς είναι ασθματικοί, η πιθανότητα ειναι 5 φορές μεγαλύτερη.
Ποια είναι τα συμπτώματα του άσθματος;
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανίζονται συχνά όπως κάθε μέρα ή κάθε εβδομαδα ή πολύ πιο αραιά και να είναι από ήπια έως πολύ σοβαρά.
Υπάρχουν διαγνωστικά τέστ για το άσθμα;
Μετά την κλινική εξέταση, το πιο σημαντικό εργαλείο για να γίνει η διάγνωση του άσθματος είναι το ιστορικό του παιδιού.Σημαντικές ερωτήσεις που βοηθούν στην αναγνώριση υποκείμενου άσθματος είναι:
Στα παιδιά άνω των 6 ετών, η αναπνευστική λειτουργία μπορεί να ελεγθεί και με τη σπιρομέτρηση. Είναι μία πολύ χρήσιμη δοκιμασία, που απαιτεί αρκετή συνεργασία από μέρους του παιδιού. Πολλές φορές μπορεί να είναι φυσιολογική σε παιδιά με άσθμα, ειδικα όταν τυχαίνει να γίνεται σε ημέρα χωρίς συμπτώματα.
Ποια είναι η θεραπεία για το άσθμα;
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα:
Τα εισπνεόμενα φάρμακα χορηγούνται μέσω ειδικών συσκευών που λέγονται αεροθάλαμοι και είναι ανάλογοι για καθε ηλικία.
Οι γονείς συνήθως ανησυχούν για τις παρενέργειες των φαρμάκων και αποφεύγουν να τα χορηγούν όπως και όσο πρέπει. Ωστόσο είναι μεγαλύτερος ο κίνδυνος από ένα αθεράπευτο άσθμα παρά από τις ήπιες παρενέργειες των φαρμάκων αυτών.
Το άσθμα που δεν θεραπεύεται σωστά οδηγεί σε νοσηλείες που μπορεί να είχαν προληφθεί, σε περιορισμό στις δραστηριότητες του παιδιού, σε αποφυγή συμμετοχής του σε αθλήματα, σε απουσίες από το σχολείο και σε μόνιμες βλάβες των πνευμόνων.
Μπορεί να προληφθεί μία κρίση άσθματος:
Εκτός από τα φάρμακα προφύλαξης που πρέπει να λαμβάνει το παιδί, πρέπει να δίνεται προσοχή στην αποφυγή παραγόντων που μπορεί να επιδεινώσουν το άσθμα. Αυτοί οι παράγοντες λέγονται εκλυτικοί παράγοντες και είναι:.
Πώς επηρεάχεται η ζωή του παιδιού που έχει άσθμα;
Το παιδί με άσθμα έχει μία φυσιολογική ζωή όπως οι συνομήλικοι του χωρίς να περιορίζεται σε οτιδήποτε εφόσον ακολουθούνται οι ιατρικες οδηγίες:
Τα περισσότερα παιδιά με άσθμα βελτιώνονται μέχρι να γίνουν ενήλικες και σταματούν να έχουν συμπτώματα. Κάποια παιδιά, εξακολουθούν να παρουσιάζουν συμπτώματα αλλά πολύ πιο αραιά, συνήθως μόνο επί ιογενών λοιμώξεων ή επί έκθεσης σε γνωστά αλλεργιογόνα.
Είναι σημαντικό να διαγιγνώσκεται έγκαιρα το άσθμα ώστε να δίνεται η απαραίτητη αγωγή και οι οδηγίες πρόληψης ώστε το παιδί να έχει μία καλή ποιότητα ζωής χωρίς κανέναν περιορισμό στις δραστηριότητές του.
Πρέπει να τρώει περισσότερο η μητέρα που θηλάζει;
Εξαρτάται από την πρόσληψη και την κατανάλωση θερμιδών.
Το πιο σημαντικό είναι η θηλάζουσα μητέρα να τρώει ισορροπημένα και υγιεινά ώστε να εξασφαλίζεται η κάλυψη των αναγκών σε θερμίδες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα της ίδιας και του βρέφους ταυτόχρονα.
Η παραγωγή γάλακτος απαιτεί κατανάλωση ενέργειας, άρα και θερμιδών.
Κατά αυτόν τον τρόπο, ο θηλασμός ευοδώνει την απώλεια του επιπρόσθετου βάρους που έλαβε η γυναίκα κατά την εγκυμοσύνη. Εάν η μητέρα που θηλάζει ασκείται, τότε ο βαθμός άσκησης της δεν θα πρέπει να είναι πολύ εντατικός ώστε να προκαλεί μεγάλη απώλεια βάρους. Απαγορεύονται στερητικές και υποθερμιδικές δίαιτες διότι οι ανάγκες σε παραγωγή ενέργειας είναι αυξημένες. Εάν λοιπόν η μητέρα δεν σχεδιάζει να χάσει βάρος, θα πρέπει ίσως να φάει περισσότερο, ώστε να έχει την επιπρόσθετη ενέργεια για την παραγωγή του γάλακτος. Τελικά, ο αριθμός θερμιδών που πρέπει να προσλαμβάνεται είναι συνάρτηση της ηλικίας, του βάρους της μητέρας και του βαθμού δραστηριότητάς της.
Πρέπει να πίνει περισσότερα υγρά η μητέρα που θηλάζει;
Ναι, είναι σημαντικό να πίνει άφθονα υγρά και να παραμένει καλά ενυδατωμένη.
Το αίσθημα της δίψας, τα σκουρόχρωμα ούρα και η στεγνή γλώσσα υποδηλώνουν ότι υπάρχει ανάγκη για λήψη περισσότερων υγρών.
Κατά τη διάρκεια του θηλασμού καλό είναι να υπάρχει ένα ποτήρι νερό ή άλλου μη καφεινούχου ροφήματος κοντά της.
Είναι απαραίτητο να λαμβάνουν βιταμίνες ή σίδηρο οι μητέρες που θηλάζουν;
Η παραγωγή γάλακτος, ώστε να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες του βρέφους, προυποθέτει τα αποθέματα της μητέρας σε βιταμίνες και άλλα θρεπτικά στοιχεία να είναι πλήρη.
Η ανάγκη για λήψη επιπρόσθετου σιδήρου μετά τον τοκετό και κατά το θηλασμό, εξαρτάται από το ιατρικό ιστορικό της μητέρας και καταστάσεις που μπορεί να οδήγησαν σε απώλεια αίματος κατά τον τοκετό. Οι ανάγκες σε ασβέστιο, βιταμίνη D και Β12 θα πρέπει να καλύπτονται από μία διατροφή πλούσια σε τροφές με γαλακτοκομικά, κρέας και ψάρι. Εάν η διατροφή είναι ελλειπής, είναι απαραίτητο να δοθούν συμπληρώματα. Γυναίκες που ακολουθούν χορτοφαγικές δίαιτες θα πρέπει να ενημερώνουν τον παιδίατρο, ώστε να δίνονται συμπληρωματικές βιταμίνες απαραίτητες για την ομαλή σωματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη του βρέφους
Υπάρχουν τροφές που πρέπει να αποφεύγει η μητέρα που θηλάζει;
Υπάρχουν τροφές που δυνητικά μπορεί να ερεθίσουν το πεπτικό σύστημα του βρέφους και να προκαλέσουν κολικούς. Αυτές οι "ύποπτες" τροφές είναι οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα πολλά πράσινα λαχανικά, η σοκολάτα, τα μπαχαρικά ή ίσως και κάτι άλλο που ενοχλεί το δικό της μωρό.
Θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση ορισμένων ψαριών πλούσιων σε υδράργυρο, καθώς αυτός περνά στο μητρικό γάλα και μπορεί να δράσει αρνητικά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του βρέφους. Ψάρια με υψηλές συγκεντρώσεις υδραργύρου είναι: καρχαρίας, ξιφίας, σκουμπρί. Τα υπόλοιπα ψάρια είναι καλό να τα καταναλώνει η μητέρα 2 φορές την εβδομάδα.
Σε περιπτώσεις επιβεβαιωμένης τροφικής αλλεργίας του βρέφους, η μητέρα πρέπει να ακολουθήσει μία δίαιτα αποφυγής πάντα σε συνεννόηση με τον παιδίατρο. Η πιο συχνή τροφική αλλεργία στο βρέφος είναι η αλλεργία στο γάλα αγελάδος, οπότε η μητέρα πρέπει να κάνει αποφυγή γαλακτοκομικών προιόντων.
Να τονιστεί ότι η μητέρα που θηλάζει δεν χρειάζεται να αποφεύγει τροφές εάν δεν υπάρχει λόγος.
Το κάθε μωρό είναι διαφορετικό και η μητέρα προσαρμόζει τη διατροφή της στις ανάγκες του.
Υπάρχουν φάρμακα που πρέπει να αποφεύγει η θηλάζουσα μητέρα;
Τα φάρμακα για τις πιο κοινές παθήσεις που ίσως προκύψουν στη θηλάζουσα είναι τα αναλγητικά, τα αντιφλεγμονώδη, τα αντιπυρετικά και τα αντιβιοτικά. Τα περισσότερα από αυτά επιτρέπονται και είναι συμβατα με το θηλασμό.
Φάρμακα που απαγορεύονται είναι τα αντινεοπλασματικά, τα άλατα χρυσού, το λίθιο, η αμιωδαρόνη.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ενημερώνεται ο παιδίατρος ώστε να δίνονται οι σωστές οδηγίες.
Επιτρέπεται η κατανάλωση καφέ στη μητέρα που θηλάζει;
Η καφείνη περνά ως ένα βαθμό στο μητρικό γάλα, οπότε μπορεί να προκληθεί ανησυχία και δυσκολίες ύπνου στο βρέφος.
Καλό είναι η μητέρα που θηλάζει να μην καταναλώνει πάνω από 2 κούπες καφέ/ημέρα και φυσικά να το προσαρμόζει ανάλογα με το πώς αυτό επηρεάζει το μωρό της.
Επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ στη μητέρα που θηλάζει;
Το αλκοόλ περνά στο μητρικό γάλα. Μετά την κατανάλωση ενός ποτού, χρειάζονται 2 ώρες ώστε ο οργανισμός της μητέρας να μεταβολίσει και να απεκκρίνει το αλκοόλ.
Καλό είναι να αφήνει να περάσουν 2 ώρες μετά την κατανάλωση αλκοολούχου ποτού πριν θηλάσει το μωρό της. Προτιμάται η κατανάλωση αλκοόλ να μην είναι συχνή και να επιλέγεται το κρασί.
Επιτρέπεται το κάπνισμα από τη μητέρα που θηλάζει;
Όχι.
Οι ουσίες του καπνού/τσιγάρου μπορούν να οδηγήσουν σε μειωμένη παραγωγή γάλακτος και να προκαλέσουν αναπνευστικά και άλλα προβλήματα στο βρέφος. Σε ότι αφορά τις ουσίες των νεότερων συσκευών καπνίσματος (ατμιστές) είναι άγνωστο ακόμη τι αρνητικές εςπιδράσεις μπορούν να έχουν.
Ο πονοκέφαλος εμφανίζεται στα παιδιά συχνά, όπως:
Πρόκειται για καλοήθεις καταστάσεις που συνοδεύονται από πονοκέφαλο και που με την κατάλληλη αντιμετώπιση, ο πονοκέφαλος υποχωρεί.
Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου ο πονοκέφαλος προκαλείται από σοβαρές καταστάσεις, όπως:
Πρόκειται για κατάστασεις που απαιτούν νοσηλεία σε νοσοκομείο, ειδικές εξετάσεις και αντιμετώπιση.
Υπάρχουν και οι “πρωτοπαθείς” πονοκέφαλοι όπως και στους ενήλικες.
Στις περιπτώσεις αυτές δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία που να προκαλεί τον πονοκέφαλο όπως στις παραπάνω περιπτώσεις και συνήθως παίζει ρόλο η οικογενειακή κληρονομικότητα. Διακρίνονται σε 2 τύπους:
Στις περιπτώσεις αυτές δίνονται αναλγητικά και οδηγίες ανακούφισης.
Πότε πρέπει το παιδί με πονοκέφαλο να εκτιμηθεί άμεσα από τον παιδίατρο;
Μόνο μετά από την κλινική εξέταση του παιδιού είναι δυνατόν να αποκλειστούν οι σοβαρές καταστάσεις και να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για εξετάσεις και αγωγή.
Στις περιπτώσεις απλού πονοκέφαλου, τι μπορούμε να κάνουμε για να ανακουφιστεί το παιδί:
Εφόσον το παιδί έχει εξεταστεί από τον παιδίατρο, έχει αποκλειστεί κάποια σοβαρή πάθηση και μπορεί να παραμείνει σπίτι, θα πρέπει να φροντίσουμε να ξεκουραστεί και να ενυδατωθεί. Να ξαπλώσει σε ένα ήσυχο σκοτεινό δωμάτιο και να τοποθετήσουμε δροσερές κομπρέσες στο μέτωπο.
Κατόπιν οδηγιών παιδιάτρου, μπορούν να δοθούν αναλγητικά όπως παρακεταμόλη (Depon) ή ιβουπροφαίνη (Algofren, Nurofen).
Ο πονοκέφαλος στα παιδιά είναι συχνός αλλά τις περισσότερες φορές προκαλείται από καλοήθεις καταστάσεις όπως ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού. Η εξέταση από τον παιδίατρο είναι πάντα απαραίτητη ώστε να αποκλειστούν σοβαρές παθήσεις και να δοθούν οδηγίες για περαιτέρω έλεγχο και φαρμακευτική αγωγή.:
Το μητρικό γάλα είναι χωρίς αμφιβολία, η καλύτερη τροφή που μπορεί μια μητέρα να προσφέρει στο παιδί της, τουλάχιστον για τους πρώτους 6 μήνες, όταν η πρώτη τροφή του είναι μόνο το γάλα.
Επιθυμητό είναι ο θηλασμός να συνεχίζεται συμπληρωματικά με τις στερεές τροφές, μέχρι το βρέφος να συμπληρώσει τον πρώτο χρόνο ζωής.
Τι είναι η ιλαρά;
Είναι ιογενής λοίμωξη που προκαλεί πυρετό, πονόλαιμο, επιπεφυκίτιδα, βήχα και εξάνθημα. Ο ιός της ιλαράς μεταδίδεται εύκολα από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων.
Αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν από ιλαρά έχουν:
Βρέφη ηλικίας <12 μηνών, που ακόμη δεν έχουν προλάβει να ξεκινήσουν τον εμβολιασμό για ιλαρά.
Παιδιά που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο ή έχουν κάνει μόνο μία δόση.
Παιδιά που πάσχουν από κάποια ανοσοανεπάρκεια ή καρκίνο.
Έγκυες γυναίκες.
Ενήλικες που δεν έχουν περάσει ιλαρά και ούτε έχουν κάνει το εμβόλιο.
Ο κίνδυνος νόσησης από ιλαρά αυξάνεται σε χώρες ή κοινότητες όπου δεν εφαρμόζεται ο μαζικός εμβολιασμός, οπότε και ο ιός κυκλοφορεί και μεταδίδεται εύκολα. Δυστυχώς η τάση άρνησης εμβολιασμού που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει σε επιδημίες ιλαράς ακόμη και σε ανεπτυγμένες χώρες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ιλαράς:
Τα πρώτα συμπτώματα είναι: πυρετός (μεχρι 40C), καταβολή/κόπωση, ανορεξία
Επόμενα συμπτώματα: επιπεφυκίτιδα (έντονα κόκκινα μάτια,)/ φωτοευαισθησία, ρινίτιδα, ρινόρροια, πταρμοί, ωτίτιδα, βήχας/βρογχίτιδα, ερυθρό εξάνθημα που ξεκινά από το πρόσωπο και επεκτείνεται στο σώμα. Eμφανίζεται περίπου 3-5ημέρες μετά από τα αρχικά συμπτώματα. Όταν το εξάνθημα υποχωρήσει μπορεί να υπάρξει και απολέπιση.
Εκτός από τα συμπτώματα της οξείας νόσου, μπορεί να προκαλέσει μεταγενέστερα προβλήματα από τους πνεύμονες, την ακοή ή τον εγκέφαλο.
Πώς μεταδίδεται η ιλαρά;
Εάν κάποιος δεν έχει περάσει ιλαρά ή δεν έχει εμβολιαστεί με το εμβόλιο, μπορεί να κολλήσει από κάποιον άλλον που έχει προσβληθεί από τον ιό. Αυτό συμβαίνει έαν έρθει σε επαφή με το άρρωστο άτομο ή με τα μολυσμένα αντικείμενά του. Το άτομο με ιλαρά μπορεί να μεταδώσει τον ιό πριν ακόμη εμφανίσει όλα τα συμπτώματα - περίπου 5 ημέρες πριν εμφανίσει το εξάνθημα- και συνεχίζει να τον μεταδίδει για περίπου 4ημέρες αφού το εξάνθημα έχει υποχωρήσει.
Τι κάνω αν το παιδί έχει πυρετό και εξάνθημα;
Είναι απαραίτητο να εξεταστεί από παιδίατρο.
Τι πρέπει να γίνει εάν κάποιο παιδί ήρθε σε επαφή με κάποιον που είχε ιλαρά;
Εάν το παιδί έχει εμβολιασθεί δεν υπάρχει κίνδυνος να νοσήσει. Εάν δεν είναι εμβολιασμένο ή έχει κάνει μόνο την 1η δόση, πρέπει να εκτιμηθεί από παιδίατρο ώστε να εμβολιασθεί (με την 1η ή 2η δόση) έγκαιρα, ώστε να προληφθεί η νόσος ή να νοσήσει ήπια.
Υπάρχει διαγνωστικό τεστ για την ιλαρά;
Ναι, μέσω εξέτασης αίματος. Ωστόσο η διάγνωση μπορεί να γίνει εύκολα βάσει ιστορικού και κλινικής εξέτασης από τον παιδίατρο.
Ποια είναι η θεραπεία της ιλαράς;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία αλλά μόνο αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με ξεκούραση, ενυδάτωση, αντιπυρετικά (εκτός ασπιρίνης). Αντιβιοτικά χρειάζονται επί ενδείξεων όπως πχ σε περίπτωση ωτίτιδας. Σε περίπτωση σοβαρών επιπλοκών από το αναπνευστικό ή το κεντρικό νευρικό σύστημα θα χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο.
Μπορεί να προληφθεί η ιλαρά;
Ναι, με το εμβόλιο MMR (Measles-Mumps-Rubella), που προστατεύει έναντι της ιλαράς, ερυθράς και παρωτίτιδας και γίνεται σε 2 δόσεις. Η 1η δόση γίνεται στην ηλικία 12-15 μηνών και η 2η στην ηλικία 4-6 ετών.
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο εμβολιασμός γίνεται νωρίτερα:
- σε περίπτωση επιδημίας
- σε περίπτωση ταξιδιού σε περιοχή με επιδημία ιλαράς
Στην ηλικία των 6 ετών ο ενθουσιασμός από γονείς και παιδιά για την πρώτη φορά στο σχολείο είναι μεγάλος.
Είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να οργανωθείτε γενικότερα κ να προετοιμαστείτε κατάλληλα για τη χρονιά που έρχεται.
Ορισμένα πράγματα που θα ήταν καλό να γίνουν είναι τα εξής:
Ονομάζονται και καλοήθεις πυρετικοί σπασμοί. Συμβαίνουν στο 2-4% των παιδιών ηλικίας <5ετων. Είναι σπασμοί που συμβαίνουν σε ένα υγιές (χωρίς νευρολογικό νόσημα) παιδί ηλικίας 3 μηνών-6 ετών που εκείνη την ώρα έχει πυρετό >38C. Συνήθως συμβαίνουν την 1η ημέρα του πυρετού.
Κατα τη διάρκεια του επεισοδίου, και ενώ το παιδί έχει πυρετό, το παιδί χάνει επαφή με το περιβάλλον (πχ δεν αναγνωρίζει τη μητέρα του), μπορεί να προσηλώσει τα ματάκια του προς μία κατεύθυνση και παρουσιάζει ρυθμικές κινήσεις των χεριών και ποδιών του. Το επεισόδιο συνήθως διαρκεί 1-2 λεπτά και «λύνεται» από μόνο του. Το παιδί για τα επόμενα 15-20 λεπτά θέλει να κοιμηθεί. Κατόπιν ξυπνάει φυσιολογικά. Αρκετές φορές ο πυρετός δεν έχει γίνει αντιληπτός από τους γονείς και το επεισόδιο είναι το πρώτο στοιχείο ότι το παιδί έχει πυρετό.
Όταν το παιδί εμφανίζει ένα τέτοιο επεισόδιο, είναι απαραίτητο να εκτιμηθεί από παιδίατρο και να γίνει παρακολούθηση ενδονοσοκομειακά ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο άλλων καταστάσεων, όπως της μηνιγγίτιδας. Η μηνιγγίτιδα είναι σοβαρή λοίμωξη που προκαλεί πυρετό και σπασμούς.