Πρέπει να τρώει περισσότερο η μητέρα που θηλάζει;

Εξαρτάται από την πρόσληψη και την κατανάλωση θερμιδών.

Το πιο σημαντικό είναι η θηλάζουσα μητέρα να τρώει ισορροπημένα και υγιεινά ώστε να εξασφαλίζεται η κάλυψη των αναγκών σε θερμίδες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα της ίδιας και του βρέφους ταυτόχρονα.

Η παραγωγή γάλακτος απαιτεί κατανάλωση ενέργειας, άρα και θερμιδών.

Κατά αυτόν τον τρόπο, ο θηλασμός ευοδώνει την απώλεια του επιπρόσθετου βάρους που έλαβε η γυναίκα κατά την εγκυμοσύνη. Εάν η μητέρα που θηλάζει ασκείται, τότε ο βαθμός άσκησης της δεν θα πρέπει να είναι πολύ εντατικός ώστε να προκαλεί μεγάλη απώλεια βάρους. Απαγορεύονται στερητικές και υποθερμιδικές δίαιτες διότι οι ανάγκες σε παραγωγή ενέργειας είναι αυξημένες. Εάν λοιπόν η μητέρα δεν σχεδιάζει να χάσει βάρος, θα πρέπει ίσως να φάει περισσότερο, ώστε να έχει την επιπρόσθετη ενέργεια για την παραγωγή του γάλακτος. Τελικά, ο αριθμός θερμιδών που πρέπει να προσλαμβάνεται είναι συνάρτηση της ηλικίας, του βάρους της μητέρας και του βαθμού δραστηριότητάς της.

Πρέπει να πίνει περισσότερα υγρά η μητέρα που θηλάζει;

Ναι, είναι σημαντικό να πίνει άφθονα υγρά και να παραμένει καλά ενυδατωμένη.

Το αίσθημα της δίψας, τα σκουρόχρωμα ούρα και η στεγνή γλώσσα υποδηλώνουν ότι υπάρχει ανάγκη για λήψη περισσότερων υγρών.
Κατά τη διάρκεια του θηλασμού καλό είναι να υπάρχει ένα ποτήρι νερό ή άλλου μη καφεινούχου ροφήματος κοντά της.

Είναι απαραίτητο να λαμβάνουν βιταμίνες ή σίδηρο οι μητέρες που θηλάζουν;

Η παραγωγή γάλακτος, ώστε να καλύπτονται πλήρως οι ανάγκες του βρέφους, προυποθέτει τα αποθέματα της μητέρας σε βιταμίνες και άλλα θρεπτικά στοιχεία να είναι πλήρη.

Η ανάγκη για λήψη επιπρόσθετου σιδήρου μετά τον τοκετό και κατά το θηλασμό, εξαρτάται από το ιατρικό ιστορικό της μητέρας και καταστάσεις που μπορεί να οδήγησαν σε απώλεια αίματος κατά τον τοκετό. Οι ανάγκες σε ασβέστιο, βιταμίνη D και Β12 θα πρέπει να καλύπτονται από μία διατροφή πλούσια σε τροφές με γαλακτοκομικά, κρέας και ψάρι. Εάν η διατροφή είναι ελλειπής, είναι απαραίτητο να δοθούν συμπληρώματα. Γυναίκες που ακολουθούν χορτοφαγικές δίαιτες θα πρέπει να ενημερώνουν τον παιδίατρο, ώστε να δίνονται συμπληρωματικές βιταμίνες απαραίτητες για την ομαλή σωματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη του βρέφους

Υπάρχουν τροφές που πρέπει να αποφεύγει η μητέρα που θηλάζει;

Υπάρχουν τροφές που δυνητικά μπορεί να ερεθίσουν το πεπτικό σύστημα του βρέφους και να προκαλέσουν κολικούς. Αυτές οι "ύποπτες" τροφές είναι οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα πολλά πράσινα λαχανικά, η σοκολάτα, τα μπαχαρικά ή ίσως και κάτι άλλο που ενοχλεί το δικό της μωρό. 

Θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση ορισμένων ψαριών πλούσιων σε υδράργυρο, καθώς αυτός περνά στο μητρικό γάλα και μπορεί να δράσει αρνητικά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του βρέφους. Ψάρια με υψηλές συγκεντρώσεις υδραργύρου είναι: καρχαρίας, ξιφίας, σκουμπρί. Τα υπόλοιπα ψάρια είναι καλό να τα καταναλώνει η μητέρα 2 φορές την εβδομάδα.

Σε περιπτώσεις επιβεβαιωμένης τροφικής αλλεργίας του βρέφους, η μητέρα πρέπει να ακολουθήσει μία δίαιτα αποφυγής πάντα σε συνεννόηση με τον παιδίατρο. Η πιο συχνή τροφική αλλεργία στο βρέφος είναι η αλλεργία στο γάλα αγελάδος, οπότε η μητέρα πρέπει να κάνει αποφυγή γαλακτοκομικών προιόντων.

Να τονιστεί ότι η μητέρα που θηλάζει δεν χρειάζεται να αποφεύγει τροφές εάν δεν υπάρχει λόγος.

Το κάθε μωρό είναι διαφορετικό και η μητέρα προσαρμόζει τη διατροφή της στις ανάγκες του.

Υπάρχουν φάρμακα που πρέπει να αποφεύγει η θηλάζουσα μητέρα;

Τα φάρμακα για τις πιο κοινές παθήσεις που ίσως προκύψουν στη θηλάζουσα είναι τα αναλγητικά, τα αντιφλεγμονώδη, τα αντιπυρετικά και τα αντιβιοτικά. Τα περισσότερα από αυτά επιτρέπονται και είναι συμβατα με το θηλασμό.

Φάρμακα που απαγορεύονται είναι τα αντινεοπλασματικά, τα άλατα χρυσού, το λίθιο, η αμιωδαρόνη.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ενημερώνεται ο παιδίατρος ώστε να δίνονται οι σωστές οδηγίες.

Επιτρέπεται η κατανάλωση καφέ στη μητέρα που θηλάζει;

Η καφείνη περνά ως ένα βαθμό στο μητρικό γάλα, οπότε μπορεί να προκληθεί ανησυχία και δυσκολίες ύπνου στο βρέφος.
Καλό είναι η μητέρα που θηλάζει να μην καταναλώνει πάνω από 2 κούπες καφέ/ημέρα και φυσικά να το προσαρμόζει ανάλογα με το πώς αυτό επηρεάζει το μωρό της.

Επιτρέπεται η κατανάλωση αλκοόλ στη μητέρα που θηλάζει;

Το αλκοόλ περνά στο μητρικό γάλα. Μετά την κατανάλωση ενός ποτού, χρειάζονται 2 ώρες ώστε ο οργανισμός της μητέρας να μεταβολίσει και να απεκκρίνει το αλκοόλ.
Καλό είναι να αφήνει να περάσουν 2 ώρες μετά την κατανάλωση αλκοολούχου ποτού πριν θηλάσει το μωρό της. Προτιμάται η κατανάλωση αλκοόλ να μην είναι συχνή και να επιλέγεται το κρασί.

Επιτρέπεται το κάπνισμα από τη μητέρα που θηλάζει;

Όχι.
Οι ουσίες του καπνού/τσιγάρου μπορούν να οδηγήσουν σε μειωμένη παραγωγή γάλακτος και να προκαλέσουν αναπνευστικά και άλλα προβλήματα στο βρέφος. Σε ότι αφορά τις ουσίες των νεότερων συσκευών καπνίσματος (ατμιστές) είναι άγνωστο ακόμη τι αρνητικές εςπιδράσεις μπορούν να έχουν.

 Ο πονοκέφαλος εμφανίζεται στα παιδιά συχνά, όπως:

• κατά τη διάρκεια ενός κοινού κρυολογήματος
• κατά τη διάρκεια μίας ιογενούς λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού (ίωσης), ειδικά την ώρα ανόδου του πυρετού
• σε περίπτωση παραρρινοκολπίτιδας στα μεγαλύτερα παιδιά
• σε περίπτωση πόνου που προέρχεται από τα δόντια (πχ τερηδόνα).

Πρόκειται για καλοήθεις καταστάσεις που συνοδεύονται από πονοκέφαλο και που με την κατάλληλη αντιμετώπιση, ο πονοκέφαλος υποχωρεί.

Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου ο πονοκέφαλος προκαλείται από σοβαρές καταστάσεις, όπως:

• μετά από τραυματισμό κεφαλής
• λοίμωξη κεντρικού νευρικού συστήματος (μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα)-ο πονοκέφαλος είναι συνεχής, έντονος και συνήθως συνυπάρχει με πυρετό και εμέτους.
• όγκος εγκεφάλου

Πρόκειται για κατάστασεις που απαιτούν νοσηλεία σε νοσοκομείο, ειδικές εξετάσεις και αντιμετώπιση.

Υπάρχουν και οι “πρωτοπαθείς” πονοκέφαλοι όπως και στους ενήλικες.

Στις περιπτώσεις αυτές δεν υπάρχει συγκεκριμένη αιτία που να προκαλεί τον πονοκέφαλο όπως στις παραπάνω περιπτώσεις και συνήθως παίζει ρόλο η οικογενειακή κληρονομικότητα. Διακρίνονται σε 2 τύπους:

• πονοκέφαλος τύπου “τάσης” - προκαλεί αίσθημα πίεσης/συσφιγκτικό πόνο σε όλο το κεφάλι. Συνήθως δεν είναι τόσο έντονος που να εμποδίζει το παιδί να κάνει τις καθημερινές δραστηριότητες του πχ να πάει σχολείο.
• ημικρανία - ξεκινά με ήπιο πονοκέφαλο που τελικά γίνεται πολύ έντονος και εντοπίζεται στο ήμισυ ή και σε όλο το κεφάλι. Συνήθως συνοδεύεται από ναυτία, εμέτους, ευαισθησία στο φως και τον ήχο και μπορεί να υπάρχει ακόμη και παροδική διαταραχή στην όραση (το παιδί αναφέρει ότι βλέπει μαύρα στίγματα ή χρωματιστά φωτάκια). Ο πονοκέφαλος είναι έντονος και το παιδί δεν μπορεί να κάνει τις δραστηριότητες του.

Στις περιπτώσεις αυτές δίνονται αναλγητικά και οδηγίες ανακούφισης.

Πότε πρέπει το παιδί με πονοκέφαλο να εκτιμηθεί άμεσα από τον παιδίατρο;

• οταν ο πονοκέφαλος ξεκίνησε μετά από τραυματισμό κεφαλής
• όταν ο πονοκέφαλος αφυπνίζει το παιδί
• όταν ο πονοκέφαλος είναι συνεχής/έντονος
• όταν συνυπάρχει πυρετός και έμετοι
• όταν το παιδί ειναι υπνηλικό ή παρουσιάζει κάποια αλλαγή στη συμπεριφορά του
• όταν παρουσιάζει διαταραχή στην όραση
• όταν παρουσιάζει διαταραχή ισορροπίας

Μόνο μετά από την κλινική εξέταση του παιδιού είναι δυνατόν να αποκλειστούν οι σοβαρές καταστάσεις και να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για εξετάσεις και αγωγή.

Στις περιπτώσεις απλού πονοκέφαλου, τι μπορούμε να κάνουμε για να ανακουφιστεί το παιδί:

Εφόσον το παιδί έχει εξεταστεί από τον παιδίατρο, έχει αποκλειστεί κάποια σοβαρή πάθηση και μπορεί να παραμείνει σπίτι, θα πρέπει να φροντίσουμε να ξεκουραστεί και να ενυδατωθεί. Να ξαπλώσει σε ένα ήσυχο σκοτεινό δωμάτιο και να τοποθετήσουμε δροσερές κομπρέσες στο μέτωπο.

Κατόπιν οδηγιών παιδιάτρου, μπορούν να δοθούν αναλγητικά όπως παρακεταμόλη (Depon) ή ιβουπροφαίνη (Algofren, Nurofen).

Ο πονοκέφαλος στα παιδιά είναι συχνός αλλά τις περισσότερες φορές προκαλείται από καλοήθεις καταστάσεις όπως ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού. Η εξέταση από τον παιδίατρο είναι πάντα απαραίτητη ώστε να αποκλειστούν σοβαρές παθήσεις και να δοθούν οδηγίες για περαιτέρω έλεγχο και φαρμακευτική αγωγή.:

Το μητρικό γάλα είναι χωρίς αμφιβολία, η καλύτερη τροφή που μπορεί μια μητέρα να προσφέρει στο παιδί της, τουλάχιστον για τους πρώτους 6 μήνες, όταν η πρώτη τροφή του είναι μόνο το γάλα.

Επιθυμητό είναι ο θηλασμός να συνεχίζεται συμπληρωματικά με τις στερεές τροφές, μέχρι το βρέφος να συμπληρώσει τον πρώτο χρόνο ζωής.

Τι είναι η ιλαρά;

Είναι ιογενής λοίμωξη που προκαλεί πυρετό, πονόλαιμο, επιπεφυκίτιδα, βήχα και εξάνθημα. Ο ιός της ιλαράς μεταδίδεται εύκολα από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων.

Αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν από ιλαρά έχουν:

Βρέφη ηλικίας <12 μηνών, που ακόμη δεν έχουν προλάβει να ξεκινήσουν τον εμβολιασμό για ιλαρά.

Παιδιά που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο ή έχουν κάνει μόνο μία δόση.

Παιδιά που πάσχουν από κάποια ανοσοανεπάρκεια ή καρκίνο.

Έγκυες γυναίκες.

Ενήλικες που δεν έχουν περάσει ιλαρά και ούτε έχουν κάνει το εμβόλιο.

Ο κίνδυνος νόσησης από ιλαρά αυξάνεται σε χώρες ή κοινότητες όπου δεν εφαρμόζεται ο μαζικός εμβολιασμός, οπότε και ο ιός κυκλοφορεί και μεταδίδεται εύκολα. Δυστυχώς η τάση άρνησης εμβολιασμού που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει σε επιδημίες ιλαράς ακόμη και σε ανεπτυγμένες χώρες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ιλαράς:

Τα πρώτα συμπτώματα είναι: πυρετός (μεχρι 40C), καταβολή/κόπωση, ανορεξία

Επόμενα συμπτώματα: επιπεφυκίτιδα (έντονα κόκκινα μάτια,)/ φωτοευαισθησία, ρινίτιδα, ρινόρροια, πταρμοί, ωτίτιδα, βήχας/βρογχίτιδα, ερυθρό εξάνθημα που ξεκινά από το πρόσωπο και επεκτείνεται στο σώμα. Eμφανίζεται περίπου 3-5ημέρες μετά από τα αρχικά συμπτώματα. Όταν το εξάνθημα υποχωρήσει μπορεί να υπάρξει και απολέπιση.

Εκτός από τα συμπτώματα της οξείας νόσου, μπορεί να προκαλέσει μεταγενέστερα προβλήματα από τους πνεύμονες, την ακοή ή τον εγκέφαλο.

Πώς μεταδίδεται η ιλαρά;

Εάν κάποιος δεν έχει περάσει ιλαρά ή δεν έχει εμβολιαστεί με το εμβόλιο, μπορεί να κολλήσει από κάποιον άλλον που έχει προσβληθεί από τον ιό. Αυτό συμβαίνει έαν έρθει σε επαφή με το άρρωστο άτομο ή με τα μολυσμένα αντικείμενά του. Το άτομο με ιλαρά μπορεί να μεταδώσει τον ιό πριν ακόμη εμφανίσει όλα τα συμπτώματα - περίπου 5 ημέρες πριν εμφανίσει το εξάνθημα- και συνεχίζει να τον μεταδίδει  για περίπου 4ημέρες αφού το εξάνθημα έχει υποχωρήσει.

Τι κάνω αν το παιδί έχει πυρετό και εξάνθημα;

Είναι απαραίτητο να εξεταστεί από παιδίατρο.

Τι πρέπει να γίνει εάν κάποιο παιδί ήρθε σε επαφή με κάποιον που είχε ιλαρά;

Εάν το παιδί έχει εμβολιασθεί δεν υπάρχει κίνδυνος να νοσήσει. Εάν δεν είναι εμβολιασμένο ή έχει κάνει μόνο την 1^η δόση, πρέπει να εκτιμηθεί από παιδίατρο ώστε να εμβολιασθεί (με την 1^η ή 2^η δόση) έγκαιρα, ώστε να προληφθεί η νόσος ή να νοσήσει ήπια.

Υπάρχει διαγνωστικό τεστ για την ιλαρά;

Ναι, μέσω εξέτασης αίματος. Ωστόσο η διάγνωση μπορεί να γίνει εύκολα βάσει ιστορικού και κλινικής εξέτασης από τον παιδίατρο.

Ποια είναι η θεραπεία της ιλαράς;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία  αλλά μόνο αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με ξεκούραση, ενυδάτωση, αντιπυρετικά (εκτός ασπιρίνης). Αντιβιοτικά χρειάζονται επί ενδείξεων όπως πχ σε περίπτωση ωτίτιδας. Σε περίπτωση σοβαρών επιπλοκών από το αναπνευστικό ή το κεντρικό νευρικό σύστημα θα χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο.

Μπορεί να προληφθεί η ιλαρά;

Ναι, με το εμβόλιο MMR (Measles-Mumps-Rubella), που προστατεύει έναντι της ιλαράς, ερυθράς και παρωτίτιδας και γίνεται σε 2 δόσεις. Η 1η δόση γίνεται στην ηλικία 12-15 μηνών και η 2η στην ηλικία 4-6 ετών.

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο εμβολιασμός γίνεται νωρίτερα:

- σε περίπτωση επιδημίας

- σε περίπτωση ταξιδιού σε περιοχή με επιδημία ιλαράς